จากกรณี ครูบาน้อย หรือ พระญาณวิไชย ภิกขุ วัดถ้ำเชตวัน ตำบลสันทะ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน ได้ละสังขารอย่างสงบ ด้วยภาวะหัวใจล้มเหลว สิริอายุ 34 ปี เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ.2566 เวลา 00.48 น.

ทั้งนี้ ทางคณะลูกศิษย์ ได้ประกอบพิธีถวายเพลิงสรีรสังขารตามเจตนารมณ์ ในวันพฤหัสบดีที่ 31 สิงหาคม พ.ศ.2566 เวลา 20.09 น. ตามพินัยกรรมของครูบาที่ได้สั่งเสียไว้ “ตายวันไหน เผาวันนั้น”

โดยพินัยกรรมของครูบาน้อยที่ได้เขียนไว้ตั้งแต่เมื่อวันที่ 30/5/66 มีเนื้อหาว่า

ในการปฏิบัติเมื่อข้าพเจ้าละสังขารแล้ว หนึ่งในการละสังขารของข้าพเจ้าไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใดข้าพเจ้าและญาติ ประด้วยด้วยบิดา คือ นายไพรวัฒน์ กายา มารดาคือนางวิรัตน์ กายา ถือว่าเป็นเรื่องของธรรมชาติไม่ติดใจในการละสังขาร

สองเมื่อละสังขารแล้ว ห้ามมิให้ดำเนินการใดๆ ต่อสรีระสังขาร เช่น หนึ่งห้ามรดน้ำศพ สองห้ามเปลี่ยนผ้าครองศพ สามห้ามให้มีการชันสูตรศพ สี่ห้ามมีการฉีดยารักษาศพ ห้าเมื่อมรณภาพในลักษะใด้ๆ ให้บรรจุดในโลงทันที หกให้ทำการฌาปนกิจให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งวัน เจ็ดห้ามใส่ปราสาท แปดห้ามประดับตกแต่งดอกไม้ เก้าห้ามขึงผ้าเพดาน สิบห้ามรับบริจาคในงานศพ สิบเอ็ดอัฐิและเถ้าถ่านทั้งหมดให้บรรจุในโกศที่เตรียมไว้

หลังงานศพเสร็จแล้วห้ามนำภาพ เหรียญ หรือวัตถุมงคงอันเป็นสัญลักษณ์เกี่ยวกับข้าพเจ้าออกมาอีก วัตถ้ำเชตวันละสำหรับทุกอย่างที่เป็นของวัดขอมอบให้เป็นสมบัติของวัด และพระพุทธศาสนา โดยสิทธิในการปกครองของพระอาจารย์ฉลอง ญาณนักวโร เจ้าอาวาสวัดถ้ำเชตวัน และคณะกรรมการ สำหรับทรัพย์สินและวัตถุมงคลส่วนหนึ่งของข้าพเจ้าที่เป็นของส่วนตัวของข้าพเจ้าขอเป็นสิทธิของข้าพเจ้าในการแบ่งปันให้แก่ผู้มีพระคุณ และคนที่ข้าพเจ้าเห็นควรว่าจะได้รับ ให้ยึดถือพินัยกรรมฉบับนี้เป็นหลัก

สำหรับพินัยกรรมฉบับก่อนหน้านี้ให้ถือว่าเป็นการยกเลิก ขอให้เคารพการตัดสินใจของข้าพเจ้าและทุกคนที่ข้าพเจ้ามอลหมายให้ดำเนินการตามพินัยกรรมฉบับนี้ เพื่อให้ดำเนินการตามเจตนารมย์ของข้าพเจ้าอย่างเคร่งครัด ห้ามผู้ใดขัดข้องหรือเปลี่ยนแปลงโดยเด็ดขาด ขณะที่ข้าพเจ้าทำบันทึกพินัยกรรมฉยับนี้ ข้าพเจ้ามีสติสัมปะชัญญะครบถ้วนสมบูรณ์บริบูรณ์ทุกประการ มิได้ถูกบังคับจากบุคคลใดๆ ขอให้ยึดถือปฏิบัติตามเนื้อหาอย่างเคร่งครัด

ขอมอบหมายให้พระอาจารย์ฉลอง เจ้าอาวาสวัดถ้ำเชตวัน เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ พร้อมพระภิกษุสามเณรวัดถ้ำเชตวันทุกรูป และมอบหมายให้นายธวัชชัย ชัยยะ (เช็กอีกทีครับ) ผู้ใหญ่บ้านวัดเชตวัน พร้อมทั้งคณะรรมการวัดถ้ำเชตวัน เป็นผู้ดำเนินการจัดงานศพของข้าพเจ้าตามพินัยกรรมฉบับนี้ ลงชื่อพระครูบาน้อย ลงชื่อพระอาจารย์ฉลอง พยาน ลงชื่อนายธวัชชัย ผู้ใหญ่บ้าน พยาน”

สำหรับประวัติครูบาน้อย หรือ พระญาณวิไชย ภิกขุ บรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดนาแดง เมื่อวันที่ 25 มี.ค. 2545 ในขณะอายุ 12 ปี โดยมีพระครูวิสุทธิ์นันทวิทย์ (ครูบาศรีมา กตปุญโญ) เป็นพระอุปัชฌาย์ เมื่ออายุ 20 ปีได้บวชเป็นพระภิกขุ.ครูบาน้อย เป็นลูกศิษย์ของครูบาบุญชุ่ม ญาณสวโร ที่มีชื่อเสียงโด่งดังในล้านนา ครูบาน้อยปลีกวิเวก ตัดขาดจากโลกภายนอก เข้าไปปฏิบัติธรรมในพุทธสถานถ้ำเชตวัน ต.สันทะ อ.นาน้อย ประกาศตัดทางโลก 3 ปี เข้าบำเพ็ญกรรมฐานในถ้ำ เมื่อวันที่ 12 ก.ค.2557 และวันที่ 15 ต.ค.2560 ได้ออกจากถ้ำหลังจากครบระยะเวลาที่กำหนดไว้ เช่นเดียวกับครูบาบุญชุ่มที่ได้ปฏิบัติมาก่อนหน้านั้น

ครูบาน้อยฉันอาหารมื้อเดียว เป็นอาหารมังสวิรัติ และเป็นผู้นำในการก่อสร้างพระธาตุ พระวิหาร และศาลาการเปรียญ วัดพระธาตุศรีสังฆรัตนคีรี ตำบลสันทะ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน จนเป็นที่ยอมรับและเคารพนับถือของญาติโยมใน จ.น่าน และต่างจังหวัด